E.H. Halbertsma Koningin Astridboulevard 23 2202 BJ NOORDWIJK Datum: 7 september 1996 Betreft: DE LAATSTE BRIEF VOOR EEN NIEUW PERSPECTIEF Kenmerk: ICB/Baak960907

FOTO BOVEN: 2005 LA PAZ DE VALLADOLID

Beste Liesbeth, In deze laatste brief vóór Strategisch Perspectief weer even bij de feiten. Deze keer ook weer aan de hand van beelden:

1. Fietspad, dus niet brommen
Ik doe het nog één keer, soms zal het nóg wel een keer moeten, maar er komt een moment dat ik stop met brommen. Op 21 augustus ben ik op de fiets naar de Baak gekomen, want daar kun je alleen de banden van opblazen. Dit is voor goede verstaanders. Niet leuk, maar wél waar. Dinsdag kom ik weer met een auto om mijn vangkussen in ontvangst te nemen. Dan is alles voorbij en kunnen we met iets nieuws beginnen.

2. Elk einde is een nieuw begin
Hoezeer mensen met mij hebben meegeleefd in de afgelopen periode is met geen pen te beschrijven. Ik zal nog veel tijd en energie nodig hebben om mijn dank tot uitdrukking te brengen. Na het fotograferen van
'The king is back' is het ook hier nu weer tijd voor grote schoonmaak en een schone lei.

3. Eldorado - Where it started 5-8-91
In augustus 1991 begon hier een historische omwenteling in de verhoudingen tussen de Nederlands- en Spaanstalige landen. Aan de basis van dit veranderingsproces stond ene Liesbeth Halbertsma. Ere wie ere toekomt.

4. Eldorado 1-9-96
Na de Hoogmis in de Heilig Landstichting is de fietser nog even teruggegaan naar de kale plek waar hij eens in een caravan een paar briefjes heeft geschreven. Die waren toen niet goed gevallen, maar wel effectief.

5. Helicopterview 28-8-1996
De dag van oranje en rode rozen werd tegelijkertijd een dag van veiligheid. De overvliegende helicopter is inmiddels een vertrouwd beeld geworden boven de Wellenkamp nummer 15-30 te Nijmegen. Ná de heropvoeding zal Nederland weer zélf verantwoordelijkheid moeten gaan nemen. Dat proces is al aardig in gang gezet.

6. Spoor naar een Nieuw Perspectief
Komen alle sporen dan toch nog op één punt uit? Zo ja, dan hulde aan de strategen.

7. Een Nieuw Huis voor Don Juan?
Una Casa Nova. 1 september 1996. En nú de uitvoering.

8. Koningin van de vrede
Ik heb een getuigenis afgelegd in de richting van de architect van het hele plan:
'Queen Elizabeth, Hart van Oranje, Reina del Mar, Koningin van de Vrede'.
Zwaar aangezet, maar van harte gemeend.

9. De prinses op het witte paard
Wegens 'hallucinaties' en 'achtervolgingswanen' is de Heer van der Heijden in mei 1993 in een psychiatrische kliniek geplaatst. Hij had toen geen andere keus dan het maken van tekeningen om het land der blinden met de werkelijke realiteit te confronteren en de fictie met de feiten te achterhalen. Vandaar dat hij nu het fototoestel gebruikt om situaties snel vast te leggen om mensen iets aan het verstand te peuteren. Deze foto heb ik genomen op zondagmorgen 1 september rond 10.30 uur op de Scheidingsweg te Nijmegen. Op het witte paard meen ik Liesbeth Halbertsma te hebben herkend. Ik durf het niet met zekerheid te zeggen, want vier eeuwen is een lange tijd. Het deed me in ieder geval goed te zien dat de betreffende dame door een groep vrienden was omgeven. Je kunt niet altijd alléén voorop lopen.

10. Een nieuwe Heidetuin
In ieder geval lijkt de dame op het paard veel op de dame in dit ovalen lijstje naast de kaars die opnieuw kan worden aangestoken. Inmiddels zijn de drie kaarsen 'geloof, hoop en liefde' vervangen door drie heideplantjes 'eenheid, recht en vrijheid', of 'vriendschap, collegialiteit en gezelschap'. Ik hoop dat Mevrouw Halbertsma nu wél eens een keer een uitnodiging accepteert om op bezoek te komen. Weet je nog wat er onder dat sinterklaasgedicht van 1990 stond over die spiegel?

Ik ga ook graag nog even door op het stuk van de anonieme schrijver. Ik hoop dat je mij niet kwalijk neemt dat ik mijn geliefde oud-collega achter het verhaal zie schuilgaan. Mocht dat niet het geval zijn - hetgeen ik ten zeerste betwijfel - dan vormt het stuk een uitstekend referentiekader waar nieuwe lijntjes uit kunnen worden getrokken. Ik veroorloof mij ook om hier een waarde-oordeel en eigen interpretatie aan te verbinden. De accordering is dan aan jou. Het stuk komt professioneel over. Er is goed over nagedacht en blijkbaar uit het hart gegrepen. Ik pak er enkele elementen uit. Even analytisch dus: eigen initiatief, verkeerde interpretaties, denkpatronen, fictie die feiten inhaalt, kinderen, aanspraak en aandacht, verzeild in een situatie waarin ik hem gebracht heb, rigoureuze verandering, een kansloze man op een kansloze missie, vangkussen weggejaagd, licht.

eigen initiatief
Ik laat dit graag ter beoordeling als alle feiten duidelijk zijn. Je zult het grootste deel wel weten. Het staat allemaal in
Plus Ultra, mijn dagboek. Ik kan je wel verzekeren dat ik dat initiatief geen moment meer uit handen heb gegeven na mijn eerste slag op eigen kracht en zeker niet in de regio Den Haag-Kennemerland. 'De Minister van Justitie loopt voor de troepen uit' zei de heer Bolkestein. Dat is ook de beste eigenschap van een goede leider. De vraag is nu nog welke 'Heer' mevrouw Sorgdrager bedoelde, toen ze in het begin van dit jaar liet weten dat zij zich verheugde op een 'Heerlijke' kabinetsperiode.

verkeerde interpretaties
Hier kan ik mij wel een beeld van vormen in jouw richting, maar ik weet natuurlijk niet wat 'verkeerd' is als er niet over gesproken wordt. Na mijn - in alle opzichten goed bedoelde sinterklaasgedicht, waarin ik jouw betekenisvolle rol voor mij tot uitdrukking heb willen brengen - heb je een week met een rode kleur op je gezicht om me heen gehuppeld en was je volledig van slag. Hoewel ik er wel een idee van heb weet ik nú nog niet hoe ik dat moet interpreteren. Daar heb ik toen een groot probleem aan overgehouden. Dat mag je wel weten. Ik wil echter niet dat jij je daar schuldig over voelt. Je had het al moeilijk genoeg met de bedrijfsproblematiek.

denkpatronen
Daar ben jij een kei in, om die te analyseren. Je kunt ze ook aansturen en tot ontwikkeling brengen. Voortdurend nieuwe impulsen geven. Die ontleen je inderdaad niet aan een boek maar komen voort uit de omringende realiteit en de 'regisseur van de beweging' geeft die denkpatronen richting en stuurt daarmee mensen naar het gewenste doel. Het bereiken van dat doel kan vaak langer op zich laten wachten dan in eerste instantie gedacht. Denkpatronen kunnen ook - door omstandigheden - tijdelijk in een andere richting gaan als de dwarsliggers, die de gezamenlijke sporen verbinden, komen weg te vallen.

fictie die feiten inhaalt
Dat vind ik een hele goede. Het komt terug op de door ons beiden bejubelde
'selffulfilling prophecy'. Zijn die omzwervingen werkelijk wel zonder resultaat? Een mens neemt veel in zich op in die omzwervingen en straalt dat ook weer uit naar anderen. Dan kan er toch nog wel heel wat veranderen. Dat heb je blijkbaar goed gezien.

kinderen
Hebben mijn aandacht. Heel Nijmegen wist onderhand wel waar ik mee bezig was. Heb je al van de term 'Operatie Heidebezem' gehoord? Wij zijn samen nog met die grote schoonmaak begonnen. Dat proces is landelijk gewoon doorgegaan en heeft er hier in Nijmegen o.a. toe geleid dat de kinderen niet meer werden geteisterd door criminele bendes en rond de tijd van 'mijn laatste hakdag', een term voor ingewijden, op een paars kleedje konden gaan zitten en muziek maken voor de mensen in de wijk. Als 'oude man' van 48 jaar denk ik nog wel eens aan zo'n pril geluk. 'Idioot', denk ik dan, 'op jouw leeftijd en in je eentje?' In NOORDWIJK hebben kinderen nu ook aandacht gekregen, lees ik net. Ze kwamen daar niet uit de rode kool, maar uit de vuurtoren, volgens het Telegraafartikel van dit weekend.

aanspraak en aandacht
Ja, dat is heel belangrijk, een briefje, een memootje, of even een telefoontje 'John, met Liesbeth'. Toen ik dat niet meer hoorde is mijn wereld ingestort en moest ik zelf puin gaan ruimen. Het is ook een zeer zware klus om iedereen de aandacht te geven die hij of zij nodig heeft. Ik heb mij erover verwonderd hoe lang jij dat hebt volgehouden. Zo ben ik ook onder de indruk geraakt van de reactie van Prins Claus op de aandacht en aanspraak die hij op zijn verjaardag heeft gekregen. Ik ben zeer met deze man begaan en Beatrix is een fantastische vorstin. Dat is voor mij geen fictie. Goed dat ze de heidebezem ook gehanteerd heeft.

verzeild in een situatie waarin ik hem gebracht heb
Hierin ken ik je weer terug. Je grote verantwoordelijkheidsgevoel. Voel je niet schuldig, daar heb je geen reden toe. Ik had vertrouwen in jou en daarom heb ik die situatie geaccepteerd. Je kunt onvoorziene omstandigheden niet voor zijn. De omgeving had een ander beeld van mij dan jij, maar die omgeving had ook nog nooit zo goed naar mij geluisterd als jij en kennelijk ben ik geassocieerd met figuren die andere opvattingen hebben over ethiek en integriteit dan jij en ik. Een soortgelijke situatie is helaas al eerder voorgekomen en daarbij heb ik een fatale inschattingsfout gemaakt, met name in Alkmaar. Maar ook dat heb ik - naar mijn bescheiden mening - niet kunnen voorzien. Welk beeld hadden Ries Straver en Klaas Langendoen van John van der Heijden en hoe is dat beeld tot stand gekomen? Ik had geen andere keus dan die zaak diepgaand te laten onderzoeken. En nu ligt er wel een declaratie van 80 miljoen bij de regering en ik kan mij de beteuterde gezichten van de heren Dijkstal, Kok en Van Mierlo op de verjaardag van Prins Claus wel voorstellen. Ook zij hebben mijn verantwoording ontvangen. Die zaak kan dus nog wel goed uitpakken. Maak je maar geen zorgen.

rigoureuze verandering
Ik ben blij dat je dit aan de orde stelt. Ik heb je daar blijkbaar mee overvallen. Dat heb ik mij niet gerealiseerd. Misschien een verkeerde interpretatie nadat we een gesprek over mijn toegevoegde waarde hadden gehad. Graag had ik toendertijd SBO en Nieuw Elan bij elkaar gezien met jou, Peter en mij als management team. Dan was ik zeker gebleven. De problematiek bij Nieuw Elan bleef echter structureel, met name op het gebied van verantwoording afleggen door sommige projectleiders. Daar heb ik je wel mee laten zitten. Dat spijt mij oprecht.

een kansloze man op een kansloze missie
Met alle respect lieve schat, maar ik ben hierbij wel onbedoeld in de lach geschoten. Zo heb ik er zelf nooit tegen aangekeken. Ik heb altijd nog bereikt wat ik wilde bereiken. Is het niet vandaag, dan is het morgen wel. En is het morgen niet, dan misschien wel na mijn dood, maar bereiken dóe ik het. Dit is in ieder geval wel mijn instelling. In een of andere vorm komt het beoogde resultaat altijd uit de verf. Ik heb ook een heilig geloof in de mensen die achter me staan, al spelen ze woordspelletjes. Dat laatste vind ik echter niet verstandig. Het schept alleen maar verwarring.

vangkussen weggejaagd
Dit heb je vier jaar lang verzwegen. Vier eeuwen dood? Wat krijgen we nou? Als jij graag mijn vangkussen wilt zijn, dan wil ik dat ook graag weten. Wellicht ben je iets te bescheiden geweest, maar ik ben wel blij dat je het nu naar voren hebt gebracht, zij het verpakt in een mooi verhaal. De directe methode is over het algemeen wat efficiënter. Daar was je aanvankelijk zeer sterk in. Vooral in de tijd dat je orde op zaken kwam stellen en je nog wat sterker op mijn schouders leunde.

licht
Ik ben blij dat je je realiseert hoeveel licht je uitstraalt. Dat is niet iedereen gegeven. Ik ben op dat punt wat beperkt. Als iemand mij heeft gewonnen dan geef ik mij helemaal voor die persoon. Dus kom maar met een voorstel voor een huwelijksadatum, Mevrouw Halbertsma. Moet kunnen, tenzij je nog een dwarsligger hebt die daar een stokje voor steekt. Met je vader hoef ik waarschijnlijk ook niet meer te praten. Die zal zelf wel in de gaten houden wat voor vlees hij in de kuip heeft. Laten we dinsdagavond na afloop nog maar even gezellig ergens naar een barretje gaan en kijken of we het in Hilversum gevallen gat kunnen dichten. Jouw herinnering aan een mislukte relatie zal dan langzaam maar zeker verdwijnen, lieve maagd. Dan kunnen we daarna samen die Noordwijkse vuurtorenwandeling eens maken, kijken of we aan de geschiedenis van de twee bakens een nieuw hoofdstuk kunnen toevoegen, handen en voeten weer met elkaar verbinden en gaan denken aan een zorgvuldige aanpak van nieuwe praktische zaken. O.K.?

epiloog
Don Quijote was inderdaad een gek, een dwaas. En Dulcinea heeft hem nu zijn eigen spiegel voorgehouden. Na vier eeuwen is het tot hem doorgedrongen dat gedachten niet alleen met woorden zijn uit te drukken. Hij is blind geweest voor wat er omging in die vrouw aan de andere kant van de tafel. 'Liefde is blind' zei Gert-Jan en daarin had hij volledig gelijk. Heel langzaam dringt het weer tot de opgedroogde hersens door dat die vrouw met de koning aan de telefoon een advertentie in het Spaans liet vertalen met rode inkt. Dat was de laatste opdracht. En die gek deed dat. Hij zag de rozen op zijn bureau staan die het nichtje en de huishoudster er voor hem hadden neergezet. Hij liet de regisseur van de beweging alleen achter als een Noordwijkse vissersvrouw met een zakdoek in de hand en vertrok met zijn MAZDA Rocinante achter de horizon om voor de eer van zijn jonkvrouw te gaan vechten, gevolgd door het almachtige oog van een satelliet. Nog één keer is hij langs de Baak gereden in die auto met een lied van Bryan Adams, 'I do it for you'. En toen ging hij weer weg. Het onvermijdelijke einde tegemoet. Naar het hoge noorden deze keer en hij liet zijn schildknaap een missive sturen, aangetekend en wel, om te laten weten dat nog één boek moest worden afgemaakt voordat hij weer naar huis terug kon gaan, naar zijn vangkussen, het onvermijdelijke begin......

Tot dinsdag!

9 SEPTEMBER 1996 EEN LAATSTE VRAAG